Deel 1: musculus Sternocleidomastoideus

Sternocleidomastoideus

Deze serie blogs gaat over de werking en functie van belangrijke spieren en de emoties, gevoelens en levenshouding die met hen te maken hebben.
Ons lichaam is een spiegel van onze emoties, gevoelens en gedachten. Het reflecteert wat er gaande is in ons onderbewustzijn; het deel van ons denken en voelen waar wij ons niet direct bewust van zijn. Toch hebben herinneringen, gedachten, gevoelens en patronen die zich afspelen in ons onderbewuste invloed op ons bewuste gedrag. Sommige onderbewuste patronen doen ons eerder kwaad dan dat ze onze gezondheid bevorderen, hierdoor gaan we bijvoorbeeld over onze eigen grenzen heen of luisteren we niet naar onze behoeftes. Dit kunnen we vaak herleiden naar onze lichamelijke houding of gespannen pijnlijke spieren.

Een voorbeeld van zo’n onderbewust patroon is altijd door willen gaan zonder genoeg momenten van ontspanning te nemen, omdat er vanaf kleins af aan is geleerd dat het belangrijk is om te presteren. Dit kan leiden tot een burn-out, een ziekte die tegenwoordig steeds vaker voorkomt. Een burn-out zal zich ook manifesteren in het lichaam. Dit uit zich onder (vele) andere symptomen in nek en schouderklachten. Zo zie je dat lichaam en geest in directe verbinding met elkaar staan en dat het belangrijk is om te luisteren naar de signalen die je lichaam je geeft.

Sternocleidomastoideus

De spier die we het eerst behandelen is die met de langste naam; de musculus sternocleidomastoideus (hierna SCM). De tweekoppige nekspier loopt van het bovenste gedeelte van het borstbeen en het sleutelbeen naar de schedelbasis. Zijn functies zijn het hoofd draaien, kantelen en naar voren buigen. Daarnaast is de SCM is een hulpademhalingsspier. Door het liften van de schoudergordel creëert hij extra ruimte waardoor je meer lucht kunt inademen.

Wanneer deze spier niet goed functioneert, kun je voorhoofd- en aangezichtspijn, misselijkheid en duizeligheid ervaren. Deze symptomen ontstaan door triggerpoints in de spier door langdurig in een houding verkeren, een hoog adempatroon, of door een whiplash.
Een triggerpoint is een spierknoop; een kleine lokale verkramping in een spier. Door de verkramping hopen afvalstoffen zich in deze plek op. Een triggerpoint is zeer prikkelbaar en uit onderzoek blijkt dat 75% van pijnklachten hierdoor veroorzaakt wordt. Het gaat om een voelbare knobbel in de spier die, wanneer hij ingedrukt wordt, uitstraalt naar andere gebieden.

De meest voorkomende –lichamelijke- oorzaak van triggerpoints is de houding waarin je langdurig het hoofd naar voren gebogen houdt. Dit zorgt voor spanning in de bovenrug en de halsspieren verslappen. Hierdoor wordt de ademruimte verkleind zodat we minder lucht in onze longen krijgen.
Je kunt hier verandering in brengen door regelmatig oefeningen te doen waarbij je een contrabeweging maakt. Dus houdingen die helpen zijn die waarin onze borstkas opent en waarin we onze schouders naar achteren en weg van de oren duwen. Het is de bedoeling dat de nek meer in een rechte lijn met de ruggengraat komt te staan. Goede yogahoudingen zijn de ‘fishpose’, ‘cobra pose’ en de ‘cowpose’.

Door regelmatig deze simpele oefeningen te doen verbeter je de bloedcirculatie. Ook ademhalingsoefeningen, een warm bad en een massage helpen hierbij. Door de juiste massage en door naar de spanning toe te ademen kun je je spieren steeds bewuster ontspannen. Hierdoor verandert de houding waarin je zit, staat of loopt.

Neem dus af en toe een moment om je houding te observeren. Houd je je hoofd losjes en staat hij recht boven de ruggengraat, of houd je hem stijf in dezelfde positie? Zijn je kaak- en nekspieren ontspannen? Hoe staan je schouders erbij; omhoog getrokken of naar voren hangend? Heb je je buik ontspannen? Staat je borstkast hol of naar voren? Hoe vrij staan je knieën en voeten?

Naast de lichamelijke aanpassingen is het belangrijk om te kijken wat je onderbewuste zijn je nou eigenlijk duidelijk wilt maken. Welke onderliggende emoties horen er bij de SCM?

Volgens Louisa L. Hay en Mona Lisa Schulz in het boek All is Well representeert de nek en cervicale ruggengraat flexibiliteit en het vermogen om vanuit meerdere perspectieven te denken. Het andere eind van dit spectrum komt neer op een onbuigzame mind-set of stijfkoppigheid wat resulteert in een stijve nek.
Ook wanneer je boos of depressief bent span je de SCM onbewust aan. Hoe langer de spanning aanhoudt, hoe stijver de spier wordt.

“If we are having neck and shoulder problems, we need to question ourselves. Are we being too inflexible in our thoughts? Are we being too rigid? Are we afraid to see what’s on the other side of us or behind us? Are we taking too much responsibility on our shoulders? Are we taking on responsibility that is not ours. Do we refuse to see other’s point of view or perspective? Do we allow other’s refusal to see our perspective affect us. The Healer’s Manual ~ Ted Andrews

Andere patronen die zorgen voor spanning in de SCM is

  • teveel zorg dragen voor anderen waardoor er druk ontstaat.
  • onderdrukte zelfexpressie waardoor we geen eigen keuzes maken en het gevoel hebben andermans dromen, ideeën of verwachtingen na te jagen. Dit resulteert in frustratie, spanning en depressie
  • (onbewuste) Gevoelens van angst, jaloezie en woede waardoor de ademhaling kort, oppervlakkig, of hoog komt te zitten.

Het is dus belangrijk om je bewust te worden van de onderliggende patronen. Wanneer je nekklachten hebt en de SCM gespannen is kun je denken aan de genoemde voorbeelden. Het is bij spanning in het nek/schouder gebied dus belangrijk om extra aandacht te geven aan het uiten van je emoties, nagaan of je niet teveel voor anderen aan het zorgen bent en of je je hoogste potentie naleeft. Vraag jezelf eens af waar je nu bent en accepteer dit zodat je de dingen in je leven op een andere manier kunt aanpakken. Dit helingsproces van bewustwording, acceptatie en aanpassing hoef je gelukkig niet in je eentje af te leggen. Er zijn tal van helers, van massage therapeuten tot aan praat therapeuten die je hiermee kunnen helpen om langzaam maar zeker verder te kunnen ontspannen zodat ook je lichamelijke spanningen kunt oplossen.